Miesiąc: grudzień 2011

Kompetencja to wykonywanie zadań na wysokim poziomie.

No właśnie jakie kompetencje powinien posiadać współczesny nauczyciel? Wzrosły wymagania w stosunku do nauczycieli, pojawiły się nowe obowiązki i w związku z tym od nauczycieli oczekuje się nowych kompetencji. Przedstawię tu niektóre z nich:

– kompetencje merytoryczne /pewnie są/

– kompetencje pedagogiczne

– kompetencje psychologiczne

– kompetencje związane z umiejętnością oceniania przyrostu wiedzy i umiejętności ucznia

– kompetencje w dziedzinie planowania i projektowania /określania celu/

-kompetencje związane z jakościowym pomiarem dydaktycznym

– kompetencje związane z projektowaniem programów

– kompetencje związane z projektowaniem własnego rozwoju

– kompetencje medialne, techniczne.

Wymieniać można jeszcze inne. Należy zastanowić się w jakie z tych kompetencji wyposaża nauczyciela  uczelnia wyższa, a rozwój których zależy od  jego aktywności.

Czy więc Plany Doskonalenia Zawodowego Nauczycieli są zgodne z potrzebami szkoły?

Standard ten wprowadził sporo zamieszania i dyskusji w środowisku nauczycieli. Czy trzeba tworzyć kolejne dokumenty skoro przepisy prawne określają wymagania w stosunku do nauczyciela. No właśnie to są normy prawne, natomiast kodeks etyczny to normy moralne. Aby to „coś” przestrzegać, to trzeba najpierw określić, spisać, przedyskutować w gronie, zatwierdzić i wdrożyć. Kodeks etyczny powinien zaowocować podniesieniem jakości pracy nauczyciela i zwiększeniem prestiżu w środowisku. Kodeks powinien być efektem szerokiej dyskusji w środowisku nauczycieli, tylko wtedy wywoła zmianę, jeżeli będzie materiałem przedyskutowanym i wynikającym z konkretnych potrzeb. Duże korzyści można odnieść w samym procesie jego tworzenia. Nie można go narzucić z zewnątrz.

Minister Finansów na mocy art. 69 Uof. ogłosił Komunikat Nr23 w sprawie standardów kontroli zarządczej – www.mf.gov.pl

Standardy te sadowią zbiór wskazówek, które należy wykorzystać do tworzenia systemów kontroli zarządczej. Celem tych standardów jest promowanie wdrażania w placówkach  spójnego i jednolitego modelu kontroli wewnętrznej. Standardy te są wskazówkami danymi przez prawodawcę. Są wytycznymi, ale nie mogą stanowić podstawy prawnej rozstrzygnięć sadowych czy nawet kontrolnych. Jest to tzw. „miękkie” prawo, które w odróżnieniu od tzw. prawa „twardego” różni się tym, że nie ma mocy wiążącej. Dla nas treść Komunikatu stanowi ważne źródło informacji o tym jakie działania należy podjąć w zakresie kontroli zarządczej. Każdy standard określa jakie działania powinniśmy podjąć w placówce, aby realizować zaplanowane cele.

Standardy są przedstawione w pięciu obszarach odpowiadających pięciu podstawowym elementom systemu kontroli zarządczej. Są to:

1. Środowisko wewnętrzne
2. Cele i zarządzanie ryzykiem
3. Mechanizmy kontroli
4. Informacja i komunikacja
5. Monitorowanie i ocena.

W najbliższym czasie dokonam analizy każdego standardu. Mam nadzieję prezentowany materiał przyczyni się do lepszego zrozumienia nowego sposobu zarządzania

Temat jest mi bliski z kilku powodów.

1.    Jako dyrektor jestem  zobligowana  do wdrażania przepisów prawnych. Im szybciej je poznam i polubię tym lepiej dla mnie i dla placówki.

2.    Uczestniczyłam w wielu szkoleniach na temat kontroli zarządczej.

3.    Szukałam praktycznego potwierdzenia zasadności wdrażania kontroli zarządczej.

Uczestnicząc w wielu szkoleniach byłam wyposażana w wiedzę na temat dokumentacji kontroli zarządczej, natomiast nie usłyszałam tam nic na temat zmian jakie ma wywołać w placówce. Postanowiłam więc sama „wgryźć” się w temat. Nie mogłam pogodzić się z tworzeniem dokumentacji – dla samej dokumentacji. Teraz jestem przekonana o słuszności kontroli zarządczej i udało mi się nawet podczas prowadzonych przeze mnie szkoleń zarazić swoim optymizmem i sprawić że inni też polubili kontrolę zarządczą.

Punktem wyjścia jest zmiana sposobu myślenia o samej kontroli. Kontrola –  jakiej nikt nie lubi  – w ujęciu tradycyjnym oznacza sprawdzanie tego jak jest z tym jak miało być, czyli porównywanie stanu faktycznego ze stanem wymaganym – to przede wszystkim korekta błędów. Natomiast kontrola w ujęciu współczesnym nastawiona jest na osiąganie celów. To inaczej zarządzanie zdarzeniami przyszłymi. Takie podejście ma sens. Tak więc kontrola zarządcza jest nowym modelem zarządzania. Jest sztuką dochodzenia do celu. Zgodnie z zapisem art.68 uof. „Kontrola zarządcza to ogół działań podejmowanych dla zapewnienia realizacji celów i zadań w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszczędny i terminowy”.

No właśnie  – zarządzanie przez cele. I to jest to co jest w placówce oświatowej potrzebne. Bywa niestety tak, że w nawale obowiązków, gubimy to co najważniejsze – uczeń i realizacja celów, a koncentrujemy się na codzienności szkolnej, na „gaszeniu pożarów” i na nic więcej nie mamy czasu i energii. Musimy więc wdrożyć się do realizacji celów, koncentracji na celach indywidualnych i zespołowych.

Bardzo dobrym pomysłem na wspólną realizację celów jest – pewnie zapomniana – hospitacja diagnozująca. Wszyscy – cała szkoła pracuje nad realizacją wskazanego celu wychowawczego lub dydaktycznego, a dyrektor w ustalonym z nauczycielem czasie ocenia stopień realizacji celu. Tak więc cała społeczność szkolna pracuje nad podniesieniem jakości pracy szkoły we wskazanym zakresie. Proste, możliwe do wykonania i nie wymaga dodatkowych środków finansowych.

Zapraszam do dyskusji wokół kontroli zarządczej.